821 - Ka'b (radiyallahu anh)
anlatiyor: "...O, bunlarin yureklerine korku dusurdu. Oyle ki, evlerini
hem kendi elleriyle hem mu'minlerin elleriyle harap ediyorlardi. Iste ey akil
ve basiret sahipleri bundan ibret alin"(Hasr, 2) mealindeki ayet, Hz.
Peygamber (aleyhissalatu vesselam) tarafindan Medine'den surulen Yahudiler
hakkinda naziloldu. Hz. Peygamber (aleyhissalatu vesselam) mallarindan (silah
haric), sadece develerinin tasiyabilecegi kadarini goturmelerine izin vermisti.
Onlar, evlerinin esiklerinden, kapilarindan ve diger ahsap kisimlarindan tutup
yikiyorlardi. Beni Nadir'in hurmaligi hassaten Resul-i Ekrem'in idi, O'na bunu
Cen b-i Hakk tahsis etmisti."
Rezin'in ilavesidir. Bu rivayetin
manasinda uzunca bir rivayeti, Ebu Davud tahric etmistir.
(Harac, 23, (3004).
822 - Ibnu Omer (radiyallahu anh):
"Allah'in onlarin mallarindan Peygamberine verdigi fey'e gelince, siz
bunun uzerine ne ata ne deveye binip kosmadiniz..." ayeti hakkinda sunu
soyledi:
"Resulullah (aleyhissalatu
vuesselam) Fedek ahalisi ve ismen belirttigi ancak su anda hatirlayamadigim
koylerle sulh yapti. Bu esnada (Hayber'in geri kalan koylerinde yasayan)
ahaliyi muhasara etmisti. Bu (muhasara altindaki)ler, Hz. Peygamber
(aleyhissalatu vesselam)'e sulh icin hey'et gonderdiler. Ayette gecen"Siz
bunun uzerine ne ata ne de deveye binip kosmadiniz" demek, "Siz savasmadiniz"
demektir.
Zuhri der ki: Benu'n Nadir munhasiran
Resulullah (aleyhissalatu vesselam)'a ait idi. Cunku orayi zorla fethetmediler,
anlasarak fethettiler. Bu sebeple Hz. Peygamber (aleyhissalatu vesselam)
buradan elde edilen ganimeti sadece Muhacirler arasinda taksim etti. Ondan,
Ensar'dan olanlara, ihtiyac sahibi iki kisi haric, kimseye bir sey
vermedi."
Ebu Davud, Harac 19, (2971).
823 - Hz. Omer (radiyallahu anh)
anlatiyor: "Beni Nadir'in emvali, Cenab-i Hakk'in Resulune (aleyhissalatu
vesselam) fey' kildigi, uzerine at ve deve kosulmayan (yani savassiz elde
edilen) mallardandi. Ureyne koyleri, Fedek, tipki (Kureyza ve Nadir'in emvali
gibi) sirf Resulullah (aleyhissalatu vesselam)'a ait yerlerdi. Resulullah
(aleyhissalatu vesselam) buralardan elde edilen gelirlerden ailesinin bir
yillik nafakasini ayirirdi. Geri kalani da Allah yolunda hazirlik olmak uzere
silah ve binek icin sarfederdi. (Nitekim ayette soyle buyrulmustur):
"Allah'in (fethedilen diger kuffar) memleketleri ahalisinden Peygamberine
verdigi fey'i, Allah'a, Peygamberine, hisimlara, yetimlere, yoksullara, yolda
kalanlara aittir. Ta ki bu mallar icinizden yalniz zenginler arasinda dolasan
bir devlet olmasin..." (Hasr, 7). (Hz. Peygamber (aleyhissalatu
vesselam)'e intikal eden) bu pay, bu sayilanlara ve ayrica "evlerinden ve
mallarindan cikarilmis olan fakirlere, onlardan once (Medine'yi) yurt ve iman
evi edinmis olan kimselere, kendilerinden sonra gelenlere aittir." Bu
ayet, (kiyamete kadar gelecek) mu'minlerin tamamina samildir. Tek istisnayi
kole olarak sahib olduklariniz teskil ediyor. Koleleriniz disindaki her
Musluman bu payda hisse ve hak sahibidir."
Ebu Davud, Harac 19, (2965, 2966).
824 - Ebu Hureyre (radiyallahu anh),
"Kendilerinde fakirlik ve ihtiyac olsa bile (onlari, Muhacirleri) oz
canlarindan daha ustun tutarlar.." (Hasr, 9) mealindeki ayetle ilgili
olarak su aciklamayi yapti:
"Ensar'dan birinin evine misafir
geldi ve geceyi yaninda gecirdi. Ev sahibinin evinde kendisinin ve cocuklarinin
yiyecegnnden baska yiyecek bir sey yoktu. Hanimina: "Cocuklari uyut, isigi
sondur ve mevcut yiyecegi misafire yaklastir" diye emretti. Bunun uzerine
ayet indi.
Tirmizi, Tefsir,Hasr, (3301).
825 - Hz. Enes (radiyallahu anh),
"Ehl-i Kitap'tan o kafiir kardeslerine: "Acidolsun, eger siz
yurtlarinizdan cikarilirsaniz biz de muhakkak sizinle beraber cikariz, sizin
aleyhinizde hicbir kimseye ebedi taat etmeyiniz. Eger sizinle harp ederlerse
muhakkak ve muhakkak biz, size yardim ederiz" diyen o munafiklari gormedin
mi? Halbuki Allah sahidlik eder ki, onlar hakikaten ve katiyyen
yalancidirlar" (Hasr, 11), mealindeki ayette zikri gecen kimsenin
munafiklarin basi Abdullah Ibnu Ubey oldugunu, bu sozu Beni Nadir Yahudilerini
Hz. Peygamber (aleyhissalatu vesselam)'in Medine'den cikarmak istedigi zaman,
onlari Hz. Peygamber (aleyhissalatu vesselam)'e karsi tahrik etmek icin
soyledigini belirtir."
Rezin'in ilavesidir.
MUMTAHINE SURESI
826 - Hz. Aise (radiyallahu anha)
anlatiyor: "Resulullah (aleyhissalatu vesselam) kadinlarla biati (elle
musafaha etmeden) sozle yapiyor ve su ayette belirtilen sartlari
kosuyordu:"Allah'a hicbir seyi es tutmamalari, hirsizlik yapmamalari, zina
etmemeleri, evlatlarini oldurmemeleri, elleriyle ayaklari arasinda bir iftira
duzup getirmeleri, (emredilecek) herhangi bir iyilik hususunda sana asi
olmamalari.." (Mumtahine,12). Hz.Peygamber (aleyhissalatu vesselam)'in
eli, malik olmadigin hicbir kadinin eline asla degmedi. Kadinlar, bu sartlari
kendi sozleri ile ikrar edince, Hz. Peygamber (aleyhissalatu vesselam):
"Artik gidin, sizinle biat ettik" derdi (ve musafahada bulunmadan
onlarla biatini tamamlardi). Hayir, Allah'a yemin olsun, asla onun eli hicbir
kadinin eline degmedi. Fakat kadinlarla sozle biat akdi yapti."
Buhari, Tefsir, Mumtahine 2, Talak 20,
Ahkam 49; Muslim, Imarat 88 (1866); Tirmizi, Tefsir, Mumtahine, (3303).
827 - Ibnu Abbas (radiyallahu anhuma),
(kadinlar biatiyla ilgili ayette gecen), "Herhangi bir iyilik hususunda
sana asi olmasinlar" sarti hakkinda sunu soylemistir: "Bu, Allah'in
kadinlara kosmus bulundugu bir sarttir."
Buhari, Tefair, Mumtahine 3.)
SAFF SURESI
828 - Abdullah Ibnu Selam (radiyallahu
anh) anlatiyor: "Kendi aralarinda muzakere eden bir grup Ashabin arasinda
oturuyordum.
"Keske, diyorlardi Allah
nazarinda hangi amelin daha muteber oldugunu bilsek de onu yapsak." Bunun
uzerine su mealdeki ayet nazil oldu: "Goklerde ne var, yerde ne varsa
hepsi Allah'i tesbih ve tenzih etmektedir. O, galib-i mutlaktir, yegane hukum
ve hikmet sahibidir. Ey iman edenler, yapamayacaginiz seyi nicin soylersiniz?
Yapamayacaginizi soylemeniz, en siddetli bir bugzu (davet etmis olmak)
bakimindan Allah indinde buyudu" (Saff, 1-3). Resulullah (aleyhissalatu
vesselam) yanimiza gelerek vahyi okudu."
Tirmizi, Tefsir, (3306).
CUM'A SURESI
829 - Hz. Cabir (radiyallahu anh)
anlatiyor: "Biz Hz. Peygamber (aleyhissalatu vesselam)'le birlikte namaz
kilarken yiyecek maddesi tasiyan bir kervan geldi. Cemaatte bulunanlar, (camiyi
birakip) kervani karsilamaya kostular. Camide on iki kisi kaldi. Hz. Ebu Bekir
ve Omer (radiyallahu anhuma) kalanlar arasindaydi. Bu durum uzerine su ayet
nazil oldu. (mealen): "Onlar bir ticaret, yahud bir oyun, bir eglence
gordukleri zaman ona yonelip dagildilar. Seni ayakta biraktilar. De ki: Allah
nezdindeki (sevab, mu'minler icin) eglenceden de, ticaretten de hayirlidir.
Allah, rizik verenlerin en hayirlisidir" (Cum'a, 11).
Buhari, Tefsir, Cum'a 2, Buyu 6, Cum'a
38; Muslim, Cum'a 36, (863); Tirmizi, Tefsir, Cum'a, (3308).
MUNAFIKUN SURESI
830 - Hz. Cabir (radiyallahu anh):
"...Medine'ye donersek, serefli kimseler alcaklari and olsun ki, oradan
cikaracaktir" (Munafikun, 8) mealindeki ayet hakkinda su aciklamayi
yapmistir: "Bunu soyleyen (meshur munafik) Abdullah Ibnu Ubey Ibni Selul'dur."
Buhari,Tefsir, Munafikun 5, 7; Muslim,
Birr 62, (2584); Tirmizi, Tefsir, Munafikun, (2312).
Kütüb-i Sitte, İslam dininin en önemli iki kaynağından biri niteliğindeki sünnet
malzemesini meydana getiren ve en sahih (güvenilir) hadislerden oluşan altı
hadis kitabına verilen genel isimdir. Söz konusu bu altı kitap Kur’ân-ı
Kerim’den sonra en sahih kitaplar olarak kabul edilen Buharî ile Müslim’in
Câmiu’s-Sahîh adlı eserleri ile Ebû Davud, Tirmizî, Nesai ve İbn
Mace’nin sünen türündeki eserlerinden ibarettir.Kütüb-i Sitte, Arapça
“kitaplar” manasına gelen “kütüb” kelimesiyle “altı” manasına gelen “sitte”
kelimesinden meydana gelmiş bir tabir olup, “altı kitap” anlamındadır.
.
