4181 - Ibnu'l-Museyyeb ve Suleyman Ibnu Yesar
rahimehumullah anlatiyor: "Tuleyha el-Esediyye, Resid es-Sakafi'nin nikahi
altinda idi. Resid, Tuleyha'yi bosadi. Kadin, iddeti icerisinde iken evlendi.
Hz. Omer radiyallahu anh, ona da kocasina da degnekle cokca vurdu ve aralarini
ayirdi. Sonra sunu soyledi: "Iddeti icerisinde hangi kadin evlenirse, onun
evlenen kocasi, gerdek yapmamis bile olsa aralari ayrilacak ve kadin, onceki
iddetinden geri kalan kismi tamamlayacak. Sonra ikincisi, taliblerden bir talib
olacak. Eger erkek, kadinla gerdek yapmis idiyse, aralari ayrilir, kadin onceki
iddetini tamamlar. Sonra ikinciden dolayi yeniden iddet bekler. Bunlar
ebediyyen evlenemezler."
Ibnu'l-Museyyeb der ki: "Erkek, kadini
kendine helal addettigi icin ona tam mehir oder."
Muvatta, Nikah 27, (2, 536).
4182 - Nafi' anlatiyor: "Safiyye Bintu
Ebi Ubeyd, kocasi Ibnu Omer'den iddet beklerken gozlerinden hastalandi. Gozleri
nerdeyse capaklaniyordu, yine de surme cekmedi."
Muvatta, Talak 107, (2, 599).
4183 - Ibnu Mes'ud radiyallahu anh kendi
anlattigina gore, su ayeti okumustu. (Mealen): "Bosanan kadinlar, kendi
kendilerine, uc aybasi hali beklerler..." (Bakara 228). Ve su ayeti
(mealen): "Ey peygamber! Kadinlari bosayacaginizda, onlari, iddetlerini
gozeterek bosayin ve iddeti sayin. Rabbiniz olan Allah'tan sakinin. Onlari,
-apaciak bir hayasizlik yapmalari hali bir yana- evlerinden cikarmayin, onlar
da cikmasinlar. Bunlar, Allah'in sinirlaridir. allah'in sinirlarini kim asarsa,
suphesiz, kendine yazik etmis olur. Bilmezsin, olur ki, Allah bunun ardindan
(gonlunuzde sevgi gibi) bir hal meydana getirir. Kadinlarin iddet sureleri
biteceginde, onlari ya uygun bir sekilde alikoyun, ya da uygun bir sekilde
onlardan ayrilin; icinizden de iki adil sahid getirin, sahidligi Allah icin
yapin. Iste bu, allah'a ve ahiret gunune inanan kimseye verilen oguttur. Allah
kendisine karsi gelmekten sakinan kimseye kurtulus yolu saglar, ona beklemedigi
yerden rizik verir. Allah'a guvenen kimseye O yeter. Allah buyurdugunu yerine
getirendir. Allah her sey icin bir olcu var etmistir. Kadinlariniz icinde ay
hali gormekten kesilenler ile, henuz ay hali gormemis olanlarin iddetleri
hususunda supheye duserseniz, bilin ki, onlarin iddet beklemesi uc
aydir..." (Talak 1-4).
Ve dedi ki: "Bu, bosanan kadinlarin
iddetleridir. Allah Teala Hazretleri bundan henuz temas edilmemis olan
kadinlari, "Ey iman edenler, mu'min kadinlarla nikahlanip, onlari, temasta
bulunmadan bosadiginizda artik onlar icin size iddet saymaya luzum yoktur.
Kendilerine bagista bulunarak onlari guzellikle serbest birakin" (Ahzab
49) me'alindeki ayetle istisna etmistir.
Yine Allah Teala buyurur ki, (mealen):
"Icinizden olenlerin birakmis oldugu esler, kendi kendilerine dort ay on
gun beklerler; muddetleri sona erdiginde, onlarin kendi haklarinda uygun
sekilde yaptiklarindan dolayi size sorumluluk yoktur" (Bakara 134). Sonra
Allah Teala Hazretleri, kadinlardan hamile olanlarin ruhsatini su ayetle
indirmistir. (Mealen): "(Bosanan veya kocasi olen kadinlardan) gebe
olanlarin iddeti dogumlari ile tamamlanir..." (Talak 4).
Rezin tahric etmistir.
ARIYET BOLUMU
4184 - Safvan Ibnu Umeyye radiyallahu anh
anlatiyor: "Resulullah aleyhissalatu vesselam Huneyn savasi sirasinda
benden bir miktar zirhi ariyet olarak istedi. Ben de: "Zorla (gasbederek)
mi almak istiyorsun?" dedim. "Hayir!" dedi, "garantili
olarak taleb ediyorum!"
Ebu Davud, Buyu' 90, (3562).
4185 - Hz. Enes radiyallahu anh anlatiyor:
"Resulullah aleyhissalatu vesselambir tabak istiare etmisti, kap ziyana
ugradi. Sahiplerine tazmin etti."
Tirmizi, Ahkam 23, (1360).
4186 - Semure radiyallahu anh anlatiyor:
"Resulullah aleyhissalatu vesselam buyurdular ki: "Aldigi seyi
sahibine odemek "el'e vecibedir." Katade der ki: "Hasan (bunu
rivayet ettigini) unuttu ve dedi ki: "O, (yani ariyet) emanetindir. (Zayi
olmasi halinde) sana tazmin gerekmez."
Ebu Davud, Buyu' 90, (3561); Tirmizi, Buyu 39,
(1266)
4187 - Ebu Umame radiyallahu anh anlatiyor:
"Resulullah aleyhissalatu vesselam buyurdular ki: "Ariyet (sahibine)
verilecektir. Kefil borcludur, borc odenmelidir."
Tirmizi, Buyu 39, Vesaya 5, (2121), (1265);
Ebu Davud, Buyu' 90, (3569).
4188 - Hz. Ebu Hureyre radiyallahu anh
anlatiyor: "Resulullah aleyhissalatu vesselam buyurdular ki:
"Baskasina sutunden istifade etmesi icin verilecek bir hayvan olarak,
sutlu deve ve bol sutlu koyun ne muvafiktir. Sabah bir kap, aksam bir kap sut
verir."
Buhari, Hibe 35, Esribe 14; Muslim, Zekat 73,
(1019).
UMRA VE RUKBA
4189 - Hz. Cabir radiyallahu anh anlatiyor:
"Resulullah aleyhissalatu vesselambuyurdular ki: "Kim bir baskasina
hayat boyu ev bagisinda bulunursa, artik bu ev onun ve varislerinin olur. Bu
soz, o maldaki hakkini keser. Ev, kendine omur boyu bagislanana ve onun
varislerine aittir."
Buhari, Hibe 32, Muslim, Hibat 21, (1625);
Muvatta, Akdiye 43, (2, 752); Ebu Davud, Buyu 87, 88, 89, (3550-3558); Tirmizi,
Ahkam 15, (1350); Nesai, Umra 2, 3, 4, (6, 272-278).
Sahiheyn'de gelen bir diger hadiste:
"Resulullah aleyhissalatu vesselam umra hakkinda "kendisine
bagislananin lehinde hukmetti" seklinde gelmistir.
Bir baska rivayette: "Umra caizdir"
denmistir.
Muslim'in bir rivayetinde: "Umra onun
ehline mirastir" denmistir.
4190 - Zeyd ibnu Sabit radiyallahu anh
anlatiyor: "Resulullah aleyhissalatu vesselambuyurdular ki: "Kim bir
seyi umra kilarsa o sey artik mu'mer'e (umre kilinan sahsa) aittir, hayatta
iken de olmus iken de. Mali rukba kilmayin. Kim de rukba kilarsa (bu mal miras)
yolundadir."
Ebu Davud, Buyu 89, (3559); Nesai, Rukba 1,
(6, 269).
Kütüb-i Sitte, İslam dininin en önemli iki kaynağından biri niteliğindeki sünnet
malzemesini meydana getiren ve en sahih (güvenilir) hadislerden oluşan altı
hadis kitabına verilen genel isimdir. Söz konusu bu altı kitap Kur’ân-ı
Kerim’den sonra en sahih kitaplar olarak kabul edilen Buharî ile Müslim’in
Câmiu’s-Sahîh adlı eserleri ile Ebû Davud, Tirmizî, Nesai ve İbn
Mace’nin sünen türündeki eserlerinden ibarettir.Kütüb-i Sitte, Arapça
“kitaplar” manasına gelen “kütüb” kelimesiyle “altı” manasına gelen “sitte”
kelimesinden meydana gelmiş bir tabir olup, “altı kitap” anlamındadır.
.
