341 - Ummu Yunus
(radiyallahu anh) anlatiyor: "Zeyd Ibnu Erkam (radiyallahu anh)'in Ummu
Velet'i (cocuk dogurmus cariyesi), Hz. Aise (radiyallahu anha)'ya ugradi ve
dedi ki: "Zeyd'in bir cariyesini el-Ata'ya sekiz yuz dirheme sattim. Sonra
ayni cariyeyi ondan, odeme zamani dolmazdan once alti yuz dirheme satin aldim.
Ayrica ben kendisine, bunu satacak olursan senden ben satin alacagim diye sart
kosmustum." Hz. Aise (radiyallahu anha): "Sart kosman da uygunsuz,
satin alman da uygunsuz olmus. Zeyd Ibnu Erkam'a soyle ki, bu is sebebiyle
tevbe etmezse, Resulullah aleyhissalatu vesselam'la birlikte yaptigi cihadi
iptal etmistir" dedi.
Kadin: "Zeyd na yapti
ki (boyle hukmediyorsun?)" diye sorunca Hz. Aise cevap olarak su ayeti
okudu: "Kime Rabb'inden bir ogut gelir de faizcilikten geri durursa,
gecmisi kendisinedir, onun isi Allah'a aittir..." (Bakara, 275). Ashab'tan
pek cogu hayatta oldugu halde, kimse bu hukumden dolayi Hz. Aise'yi
reddetmedi."
342 - Zeyd Ibnu Eslem
anlatiyor: "Cenab-i Hakk'in terketmeyenler icin harb etmeye izin verdigi
riba, cahiliye devrinde iki sekilde cereyan ederdi:
1. Bir kimsenin diger bir
kimsede, vadeli bir alacagi bulunurdu. Vade dolunca alacakli: "Odeyecek
misin yoksa faizlesin mi?" derdi. Borclu oderse oburu alirdi. Odemezse,
olceklenen, tartilan, ekilen veya sayilan cesitten ise alacak katlanirdi.
2. Yasla olculen bir mal
ise, daha ust mertebeye kaydirilir, vade de uzatilirdi. Islam gelince Cenab-i Hakk
su ayeti indirdi: "Ey iman edenler! Allah'tan sakinin, inanmissaniz
faizden arta kalan hesaptan vazgecin. Boyle yapmazsaniz, bunun Allah'a ve
Peygamberine karsi acilmis bir savas oldugunu bilin. Eger tevbe ederseniz
sermayeniz sizindir. Boylece haksizlik etmemis ve haksizliga ugramamis
olursunuz" (Bakara 278-279).
Bu rivayeti Rezin tahric
etti.
MUHAYYERLIK HAKKINDA
343 - Ibnu Omer
(radiyallahu anhuma) anlatiyor: "Resulullah (aleyhissalatu vesselam)
buyurdular ki: "Alis-veris yapanlar, birbirlerinden ayrilmadikca (akdi
bozmakta) muhayyerdirler. Veya alis-veris yapanlardan biri digerine
"muhayyersin" demisse yine muhayyerdir." Ravi, Resulullah
(aleyhissalatu vesselam)'in belki de "Alis-veris yapanlardan biri
"muhayyerlik sarti uzere olsun demisse" seklinde buyurmus olacaginda
suphe etmektedir."
Buhari, Buyu 42, 43, 44,
46; Muslim, Buyu 45, 47, (1531); Tirmizi, Buyu 26, (1246); Ebu Davud, Buyu 53,
(3454); Nesai, Buyu 9, (7, 248); Muvatta, Buyu 79, (2, 671); Ibnu Mace, Ticarat
17, (2181).
344 - Sahiheyn'de gelen bir
rivayette soyle buyurulmustur: "Iki kisi alis-veriste bulununca, onlar
ayrilmadikca, veya biri digerini muhayyer birakmadikca her ikisi de
muhayyerdir. Biri digerini muhayyer birakir da bu sartla alis-veris yaparlarsa
artik akit kesinlesmistir. Alis-verisi yaptiktan sonra ayrilirlaer da ikisinden
biri satistan vazgecmezse yine satis kesinlesmistir."
Buhari, Buyu 45; Muslim,
Buyu 44, (1531).
345 - Muslim'in bir diger
rivayetinde soyle buyurulmustur: "Alis-veris yapan herhangi iki kisi
arasinda , birbirlerinden ayrilmadikca akit kesinlesmis olmaz. Ancak
muhayyerlik sartiyla yapilan satis mustesna!"
Muslim, Buyu 46, (1531).
346 - Muslim'in bir diger
rivayetinde Nafi der ki: "Ibnu Omer (radiyallahu anhuma) bir kimse ile
alis-veris yapinca bu satisin bozulmasini istemedi mi kalkar biraz yurur, sonra
geri donerdi."
Muslim, Buyu 45, (1531).
347 - Tirmizi'nin bir
rivayetinde soyle gelmistir: "Ibnu Omer, bir alis-verisi oturarak yapmis
ise, akdin kesinlesmesi iciin ayaga kalkardi."
Tirmizi, Buyu 26, (1245).
348 - Hakim Ibnu Hizam
(radiyallahu anh) anlatiyor: "Hz. Peygamber (aleyhissalatu vesselam)
buyurdular ki: "Alis-veris yapanlar birbirlerinden ayrilincaya kadar
muhayyerdirler. Eger dogru soyler ve (her seyi) beyan ederlerse bu
alis-verisleri her ikisi hakkinda da mubarek kilinir. Gercegi gizlerler ve
yalan soylerlerse, alis-verislerinin bereketi kalmaz."
Buhari, Buyu 19, 22, 42,
44, 46; Muslim, Buyu 47, (1532); Ebu Davud, Buyu 53, (3459); Tirmizi, Buyu 26,
(1246); Nesai, Buyu 8, 57, 244).
349 - Abdullah Ibnu Amr
Ibni'l-As (radiyallahu anhuma) anlatiyor: "Resulullah (aleyhissalatu
vesselam) buyurdular ki: "Alis-veris yapan iki taraf, birbirlerinden
ayrilmadikca muhayyerdirler. Ancak, aralarinda muhayyerlik anlasmasi varsa bu
mustesna. Bu durumda, "karsi taraf pisman olur da akdi bozar"
korkusuyla birinin oradan ayrilmasi helal olmaz.
Tirmizi, Buyu 26, (1247);
Ebu Davud, Buyu 53, (3954); Nesai, Buyu 11, (7, 251-252).
350 - Ebu Davud'un Ebu
Hureyre (radiyallahu anh) hazretlerinden kaydettigi bir rivayette soyle denir:
"Resulullah (aleyhissalatu vesselam) buyurdular ki: "Alis veris yapan
her iki taraf da akitden memnun kalmadikca ayrilmasinlar."
Ebu Davud, Buyu 53, (3458);
Tirmizi, Buyu 27, (1248).
Kütüb-i Sitte, İslam dininin en önemli iki kaynağından biri niteliğindeki sünnet
malzemesini meydana getiren ve en sahih (güvenilir) hadislerden oluşan altı
hadis kitabına verilen genel isimdir. Söz konusu bu altı kitap Kur’ân-ı
Kerim’den sonra en sahih kitaplar olarak kabul edilen Buharî ile Müslim’in
Câmiu’s-Sahîh adlı eserleri ile Ebû Davud, Tirmizî, Nesai ve İbn
Mace’nin sünen türündeki eserlerinden ibarettir.Kütüb-i Sitte, Arapça
“kitaplar” manasına gelen “kütüb” kelimesiyle “altı” manasına gelen “sitte”
kelimesinden meydana gelmiş bir tabir olup, “altı kitap” anlamındadır.
.
